DENİZCİLİK ÖĞRENCİLER-PANDEMİ SÜRECİ YAŞANAN SORUNLARLA İLGİLİ BASIN BİLDİRİSİ
Yaşanan COVID-19 Salgını dolayısıyla yükseköğretim kurumlarında 2019-2020 eğitim ve öğretim yılı Bahar Dönemi, Yükseköğretim Kurulu kararı ile 16 Mart 2020’de sonlandırılmış, ancak derslerin uzaktan öğretim yoluyla yürütülebileceği, yaz öğretiminde de telafi eğitimlerinin yapılabileceği kamuoyuna bildirilmişti. Son olarak YÖK tarafından yapılan 11 Mayıs 2020 tarihinde “Yükseköğretim Kurumları (YÖK), üniversitelerde dönem sonu sınavları ile bu eğitim-öğretim yılına ait diğer sınavların yüz yüze gerçekleştirilemeyeceğini, üniversite yetkili kurullarınca tercih edilecek “dijital imkânlar” veya “ödev, proje gibi alternatif yöntemler uygulanarak” yapılacağı” duyurulmuştur. Bahse konu kararda; üniversitelerimizde akademik takvimlerin bu karar neticesinde revize edilmiştir. Ancak biz denizci öğrenciler olarak, şu hususlara dikkat çekmek isteriz:
Sağlık Bakanlığı tarafından YÖK’e hitaben kaleme alınan “11 Mayıs 2020 tarihli ve Covid-19 tedbirleri” yazısına binaen;
Öncelikle önümüzdeki yaz dönemi için farklı şehirlerde yaşamakta olan biz öğrencilerin “şehirlerarası bir kitlesel hareket” ile potansiyel “Covid-19” taşıyıcıları olarak aynı ortamda bir araya gelmemiz büyük bir risk meydana getirecektir. Okul kontenjanlarının fazlalığı neticesinde ortaya çıkan “kalabalık sınıf” ortamlarında korumaya çalıştığımız “sosyal mesafe” ne yazık ki imkânsız hale gelecektir. Ayrıca devlet yurtlarında konaklamakta olan öğrenci arkadaşlarımızın birçoğunun konakladığı yurtlar bu süreçte “pandemi yurtları” olarak tahsis edilmiş ve biz öğrencilerin konaklama sorunu ortaya çıkmıştır ki zaten bu şartlar ekonomik olarak her kesimi zorladığı gibi biz öğrenci ailelerini de ayrıca yıpratmıştır. Bu sebeplerle önümüzdeki yaz dönemi için her hangi bir eğitim-öğretim faaliyetinin yürütülmemesi gerektiği kanaatindeyiz.
Biz denizci öğrenciler olarak bu yaz döneminde “zorunlu 12 ay staj” şartı sebebiyle gemiye çıkmamız (Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği) ve ilgili atölye çalışmalarını (Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği) yapmamız gerekmektedir.
Taraf olduğumuz Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Covid-19 salgını sürecinde “Gemi Personeli Değişimleri ve Seyahatlerinin Emniyetli Bir Şekilde Gerçekleştirilmesine Yönelik Tavsiye Protokolleri” sirkülerinden yola çıkarak gerekli testler ve kontroller sonucunda uygun Türkiye uğraklı gemilere ve 27 Mayıs 2020 tarihinden itibaren kısmi olarak açılacak olan yurtdışı uçuşları neticesinde ilgili “Gemiadamları Değişim Prosedürü” neticesinde uygun gemilere çıkışımızın uygun olduğu fikrindeyiz. Denizcilik Çalışma Sözleşmesi (MLC) şartlarına uygun, her kamarada 1 personel kalacak şekilde dizayn edilmiş gemilerde staj yapmamız bu pandemi sürecinde bizlerin sağlığı ve eğitim-öğretim hayatımızın planlanmış şekilde bitmesi açısından elzem önem taşımaktadır, bu sebeplerle yaz stajlarımızın iznini ve gerekli planlama sürecini yapılması gerektiğini siz değerli eğitimcilerimize ve idaremize bildirmek isteriz.
Bu kapsamda, Denizci Öğrenciler olarak yaşadığımız sorunları ve naçizane çözüm önerilerimizi tarafınıza saygılarımızla sunmak isteriz.
Temel ihtiyaçlar ile ilgili olarak;
-
COVID-19 salgınının yarattığı işsizlik problemi ile yüzleşen biz öğrencilerin aileleri maddi sorunlar ile karşı karşıyadır. Pandemi sürecinde ulaşım, konaklama ve yaşamsal ihtiyaçların maliyeti artmıştır. Öğrenciler için her türlü konuda fırsatçılığa maruz kalma riski doğmaktadır.
-
Üniversite yurtları karantina uygulamasında kullanıldığından öğrenciler yaz okulu uygulaması olan okullar için konaklama sorunu yaşayacaktır.
Denizcilik okulları alt yapısı ile ilgili olarak;
-
Denizde canlı kalma eğitimlerinde kullanılan filika ve kurtarma botlarının hazırlanması ve kullanılması sırasında, yangın söndürme uygulamalarında, kapalı mahalden ve/veya denizden adam kurtarma eğitimleri sırasında mesleğin doğası gereğince ekip halinde çalışma, mecburi fiziksel yakınlıklar ve temaslar söz konusu olmaktadır. Pandemi şüphesi tamamen ortadan kalkmadan bu uygulama gerektiren eğitimlerin gerçekleştirilmesi sağlıksız sonuçlar doğuracaktır.
Zorunlu açık deniz eğitimleri ile ilgili olarak;
-
Denizcilik okulları ülkemizin taraf olduğu Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün eğitim standartlarına tabidir. Öğrencilerin mezun olup mesleki ehliyet alabilmeleri için IMO’ nun STCW Sözleşmesi gereğince 12 ay açık deniz stajı yapmak zorundadır. Bu stajlar ağırlıkla yurtdışı bağlantılı gemilerde yapılmaktadır. Öğrenciler genel olarak 1. ve 2. sınıfta yaz aylarında 2,5+2,5=5 ay, 3.sınıfta Ocak-Eylül ayları arasında 7 ay olmak üzere gemi üzerinde bulunmaktadır. Yani bir kısım öğrenciler şu anda yurtiçi ve yurtdışı temaslı gemilerdedir. Diğer kısmı da Haziran ayında akademik takvimin sonlanmasına müteakip gemilere çıkmak zorundadırlar. Öğrencilerin staj gemileri ve gemilere katılacakları limanlar armatör firmalar tarafından aylar öncesinden planlanmak durumundadır. Günlük değişimleri izleyerek ani kararlarla bu eğitimlerin gerçekleştirilmesi mümkün olmamaktadır.
-
Yaz döneminde denizcilik öğrencilerinin üniversitelere geri döndürülmesi ve uygulamalı eğitimlere tabi tutulması veya yaz okulu uygulamasının olması demek, “zorunlu açık deniz stajına çıkamamak” demektir. Bu stajların her biri diğeri için önkoşullar ve hazırlıklar içermektedir. Sadece bir yaz stajının aksaması ile bütün bir eğitim-öğretim hayatı aksamakta ve eğitim süresinin 2 ila 4 dönem uzamasına sebebiyet verebilmektedir.
ÖNERİ: Uzaktan öğretim ile alınamayan STCW’ye esas uygulamalı eğitimler staj yapılan gemilerde Gemi Kaptanı tarafından verilebilir (Keza geçmiş dönemlerdeki gemi jurnal ve eğitim kayıtları ile STCW yenilenmesi de benzeri bir uygulama içermektedir). Bu yıla özel olarak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ilgili birimlerince, öğrencilere stajyer yeterlikle GEMİADAMI CÜZDANI çıkarılmasında veya belge sürelerinin uzatılmasında 2020 Bahar dönemi eğitim koşullarının aranmaması; öğrencilerin staj yapacakları gemiye çıkmasına müteakip staj gemisi kaptanlıkları ve/veya armatör firmaların stajyerin bu eğitimleri tamamladığına dair bildirimlerini esas alarak gemilerde staja devamlarının sağlanması. Staja çıkamayan öğrencilerin ise eksik kalan eğitimlerinin bir sonraki eğitim-öğretim yılı içerisinde tamamlanması. Gemiye çıkmak için gerekli pasaport, gemiadamı cüzdanı ve sağlık belgelerinin sürelerinin herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yeniden uzatılması yoluna gidilmesi (Örn.Aralık 2020 sonuna kadar).
ÖNERİ: Piri Reis Üniversitesi staj gemisi ve Deniz Ticaret Odası destekli staj gemilerinin çalışması sağlanarak; her okuldan öğrenciye staj ortamının tesis edilmesi yerinde olacaktır. Ayrıca İdare’ye bağlı ve ilişkili gemiler ile armatör firmaların gemilerinde kontrollü staj ortamlarının artırılması için protokol oluşturularak eğitim kurumları ile koordine halindeki Oda’mız vasıtası ile öğrencilerin emniyetli staj ortamlarına yönlendirilmesi yerinde olacaktır.
ÖNERİ: Uzun dönem deniz stajı öncesi “minimum kısa dönem staj günü aranması” uygulaması yapılan okullar olduğu bilinmektedir. Pandeminin zararlarının en aza indirilmesi için bu uygulamanın pandemi dönemine özel olarak uygulanmaması bizler için faydalı olabilecektir. Eş düzey denizcilik okulları arasındaki staj esasları uygulama farklılıklarının ortadan kaldırılması özellikle bu dönem için önemlidir.
Önleyici sağlık uygulamaları ile ilgili olarak;
-
Armatör firma tarafından staj gemilerine çıkılmadan önce öğrencilere COVID-19 (antikor testi, BT Toraks tomografi ve akciğer filmini de içeren) testlerinin yapılması. Bu testlerin işveren tarafından talebi durumunda daha hızlı yapılarak sonuçlandığı bilinmektedir. Sağlık Bakanlığı ilişkili sağlık kuruluşlarında bulaştan izole edilmiş ortamlarda testi gerçekleştirilen ve sonuçları uygun olanların gemilere çıkarılması yerinde olacaktır.
-
Staj gemileri için bulaş ortamından korunma tedbir ve kapsamlarının belirlenmesi (tüm personelin teste tabi tutulması, dışarı çıkışların yasaklanması; kamaralarda konaklayacak öğrenci sayılarının belirlenmesi vb.)
Denizci öğrencilerin eğitim-öğretim devam hususları ile ilgili olarak;
-
Pandemi nedeniyle dünya genelinde gemilerden ayrılma ve seyahat problemleri baş göstermiştir. Gemiden inemeyerek akademik takvime geciken öğrencilerin devamsız sayılmaması ve öğrencilik haklarının zarar görmemesi gerekmektedir.
-
Hali hazırda yurtdışında veya kabotaj dâhilindeki gemilerde staj yapmakta olan öğrencilerin gemiden ayrıldıktan sonra karantinaya alınma durumu söz konusu olacaktır. Bu karantina ister devlet eli ile yurtlarda ister ilgilinin evinde olsun, öğrencinin bu süreçte devamsız sayılmaması ve öğrencilik haklarının zarar görmemesi gerekmektedir.
ÖNERİ: Liman Başkanlıkları ve/veya okulların staj komisyonlarınca, öğrencilerin personel değişimi yapılamaması, seyahat imkânı bulunamaması vb. sebeplerle pandemi sürecinde gemiden alınamadıklarına; yurtlarda veya evlerde karantinada olduklarına dair ilgili kurum veya kişilerce düzenlemiş bildirimleri esas alınarak (yurda giriş kayıtları, karantina ile ilişkili belgeler/ Gemi Kaptanı veya İşveren veya Liman Başkanı bildirimleri gibi) izinli sayılmaları; vize/final sınavlarına girme ve tez sunma haklarının korunması.
Bu zor süreçte, Denizci Öğrenciler olarak yaşadığımız sorunları ve naçizane çözüm önerilerimizi tarafınıza saygılarımızla sunmak isteriz.
Saygılarımızla,
TMMOB GEMİMO Öğrenci Komisyonu (GENÇ GEMİMO)
14 Mayıs 2020 / gemimo.org