"Kılavuzluk hizmetleri teşkilatlarında kılavuz kaptanlar için davranış tarzı prensipleri" taslak metin

TMMOB Gemi Makine İşletme Mühendisleri Odası olarak taslağını oluşturduğumuz "Kılavuzluk hizmetleri teşkilatlarında kılavuz kaptanlar için davranış tarzı prensipleri" ni siz değerli Meslek Erbaplarının görüşlerine sunuyoruz. Görüş ve önerilerinizi 05 Nisan 2019 tarihine kadar bilgi@gemimo.org e-posta adresine iletebilirsiniz.

            27 Ocak 1954 tarih ve 6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun Madde 2, b alt bendi, Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak şeklindedir.

            TMMOB Gemi Makineleri İşletme Mühendisleri Odası tarafından Deniz Ulaştırma İşletme Mühendislerine ait uzmanlık alanları 05 Ekim 2016 tarih ve 29848 sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak ilan edilmiştir. Bahse konu uzmanlık alanları içerisinde Kılavuz Kaptanlık Mesleği de tanımlanmış olup, yukarıda ifade edilen 6235 sayılı Kanun dayanarak “Kılavuz Kaptanlık” mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için “Kılavuz Kaptanlar İçin Davranış Tarzı Prensipleri” geliştirilmiştir.

            KILAVUZLUK HİZMETLERİ TEŞKİLATLARINDA

KILAVUZ KAPTANLAR İÇİN DAVRANIŞ TARZI PRENSİPLERİ

Giriş

            Kutsal, kadim ve güvene dayalı bir meslek olan “kılavuz kaptanlık” mesleğinin ifası sırasında bir kılavuz kaptandan beklenen davranış tarzı prensipleri, Meslek Etiği Prensipleri, İngiliz Denizcilik Enstitüsünün “Mesleki Ahlak Kuralları Rehberi” ve Malta Deniz Kılavuzluk Yönetmeliği referans alınarak geliştirilmiştir. Bu tip prensiplerin geliştirilmesindeki amaçlar aşağıda sıralanmıştır.

.

• Kamunun menfaatini korumak, kişisel ve kurumsal ticari menfaattardan üstün kılmak.
• Kılavuz Kaptanlık mesleğinin itibarını korumak.
• Kılavuz Kaptanların davranışlarındaki belirsizliği ve kararsızlığı ortadan kaldırmak.
• Kılavuz Kaptanlık mesleği ile ilgili olarak gelecekte meydana gelebilecek tehditlere karşı ön etkin tedbirler alabilmek.
• Görevli oldukları teşkilatlarda oluşabilecek davranışsal hataların önüne geçmek.
• Kılavuz Kaptanların davranış tarzlarını standart hale getirebilmek.
• Mesleki emniyet prensiplerini gemi kaptanı, donatan, armatör, gemi işletmecisi, acente ve kıyı tesisi işleticilerine karşı desteklemek
• Çıkar çatışmalarını önlemek ve ilgili taraflara eşit mesafede olmak.
• Kılavuz Kaptanlık Mesleğinin kamuoyunda imajını güçlendirmek ve yükseltmek.

Kılavuz Kaptanlar İçin Davranış Tarzı Prensipleri

1. Kılavuz kaptan verdiği Kılavuzluk Hizmetinin seyir, can, mal ve çevre emniyeti ile deniz güvenliği bakımından risklerini değerlendirir ve verdiği hizmetlerin kamusal nitelik ve önemini her değerin üzerinde tutar.

2. Kılavuz kaptan, verdiği Kılavuzluk Hizmetinin, tavsiye niteliğinde olduğunu, vermiş olduğu kılavuzluk hizmetinin gemi işletmecisine / armatörüne / kaptanına sağlanmış güvene dayalı ödünç bir hizmet olduğunu bilir ve buna göre davranır.

3. Kılavuz kaptan, kılavuzluk hizmeti verdiği gemi için ülkesinin ilk görsel teması olup, fiziki durumu mesleki örf ve adetlere, kurallara ve mevsimsel şartlara uygun, düzenli, emniyetli kılık kıyafeti ile kılavuzluk mesleğinin emniyet kültürünü yansıtan ve gemi kaptanına güven veren bir görünüş içerisinde olmalıdır.

4. Kılavuz kaptanlar, kılavuzluk hizmeti verdiği gemide bulunduğu sürece, gemi köprüüstü takımının bir üyesi olduğunu bilir, gemi kaptanı ile arasındaki iletişim ve işlemleri Türkçe kısalması (ICS)’nin Köprü üstü Prosedürleri Uygulama Rehberi kuralları doğrultusunda oluşturur.

5. Kılavuz kaptan, geminin manevrasına başlamadan önce, gemi kaptanıyla birlikte bir manevra planı hazırlar. Söz konusu manevra planı oluşturulurken kılavuz kaptan, gemi özelliklerini göz önüne alarak, manevra şekli, kıyı tesisi/ iskele özellikleri, yerel koşullar ve bağlama durumunun riskleri hakkında gemi kaptanına ihtiyaç duyulacak bilgileri açık ve net olarak verir.  Kılavuz kaptan yapılacak manevra için kendinden emin olmalı, gemi kaptanının tereddütlerini gidermelidir. Gemi kaptanın yapılacak manevranın emniyeti konusunda ısrarlı tereddüdü olduğunda, yasal sorumluluğun gemi kaptanına ait olması nedeniyle gemi kaptanının kararlarına saygı duyar.

6. Kılavuzluk hizmeti vermekte olduğu gemi, karaya oturduğunda, herhangi bir seyir yardımcısı ile temas ettiğinde, herhangi bir maddi ve manevi zarara yol açtığında, başka bir gemi ile çatıştığında, birilerinin bedeni yaralanmalarına ya da donanımın hasar görmesine yol açan olumsuzluk/kaza baş gösterdiğinde kılavuz kaptan meydana gelen olayı gecikmeden ilgili ve yetkili mercilere/birimlere bildirir.  Kılavuz kaptanlar, yukarıda belirtilen durumlarda yapılabilecek herhangi bir inceleme için bilgisine başvurulması halinde gerekli ve yeterli iş birliğini yapar.

7. Kılavuz kaptanlar, idare ve teşkilat tarafından belirlenen emniyet prensiplerine uyar. Emniyet kültürünün gelişimi için tüm kaza ve kazaya yakın durumları yazılı olarak ilgililere ve yetkililere rapor eder.

8. Manevra alanı içindeki her türlü seyir tehlikesi, olumsuzlukları ve olağan dışı durumları en kısa sürede giderilmesi için ilgili ve yetkililere bildir.

9. Kılavuz kaptanlar, kılavuzluk hizmeti vereceği geminin emniyetli, güvenli veya denize elverişli olmadığı konusunda inandırıcı nedenler olduğunda ve formalite (ordino, YEB, depozito) eksikliklerinde bu gemiye kılavuzluk hizmeti vermeyi reddeder ve en kısa sürede ilgili ve yetkili birimlere kılavuzluk hizmetini reddetme nedenlerini bildir.

10. Kılavuz kaptan, aşağıda belirtilenler ve benzerlerinin, vereceği kılavuzluk hizmetinin emniyetini etkilemeyeceğinden emin olarak hizmet verir.

• “Geçici Fiziksel Yetersizliklerinin” (Vücutta meydana gelen geçici yaralanma, hastalanma vb. sebepler),
• “Fiziksel Yorgunluklarının” (Uykusuzluk,  aşırı ve yoğun çalışma),
• “Psikolojik Problemlerinin” (Mental yorgunluk, zihni devamlı olarak meşgul eden kaygılar),
• “Özel Hayatıyla İlgili Problemlerinin” (Sosyal ve aile çevresinden kaynaklanan problemlerden dolayı motivasyon eksiklikleri),
• “İş Çevresi ile İlgili Problemlerinin” (İş çevresinden kaynaklanan problemlerden dolayı motivasyon eksiklikleri).

11. Kılavuz kaptanlar, alkol ve uyuşturucu etkisinin kılavuzluk hizmetinin emniyetini tehlikeye sokabileceğini göz önüne alarak kılavuzluk görevini üstlenmez. Reçeteli ilaç kullanmakta olan bir kılavuz kaptan, almakta olduğu ilacın kılavuzluk görevlerini yerine getirmesine engel olabileceği yönünde tereddüde düşer ise doktoruna danışır.

12. Kılavuz kaptanlar uluslararası mevzuatı takip ederek gerek UDÖ (IMO) A 485(XII) (960) kararları doğrultusunda ve gerekse kılavuzluk mesleği ile ilgili konularda güncel gelişmeleri, yasal kuralları ve uygulamaları takip ederek bilgi ve beceri yönünde kendisini devamlı geliştir.

13. Kılavuz kaptanlar, kılavuz kaptanları ilgilendiren ulusal mevzuatı takip eder, kurallardan doğan sorumlulukların zamanında ve eksiksiz yerine getirilmesi hususunda gerekli dikkati ve özeni gösterir. 

14. Kılavuz kaptanlar, gemi manevraları sırasında kendisine yardımcı olan köprü üstü, kılavuzluk servis motoru, palamar motoru, römorkör ve kılavuzluk istasyonu personeli ile ilişkilerinde iletişim becerilerini kullanarak bir takım ruhu içerisinde emniyetli bir kılavuzluk hizmeti verir.

15. Kılavuz kaptanlar mesleğinin ve görevlisi olduğu teşkilatının etik değerlerine aykırı şekilde kişisel çıkarlar sağlamaz. Teşkilat içerisinde gizli kalması gerekli olan özel bilgileri güvenli bir şekilde özenle korur.

16. Kılavuz kaptanlar, gelecekte kılavuzluk teşkilatının bir görevlisi olarak hizmet verecek olan stajyer kılavuz kaptanların eğitim süreçlerinde, teşkilatın emniyet kültürünü ve mesleki becerileri edinmeleri için gerekli dikkati ve özeni gösterir.

17. Kılavuz kaptanlar kılavuzluk hizmeti verirken geminin manevra emniyeti açısından kılavuzluk servis motoru, palamar motoru ve römorkör hizmetlerinin teknik donanım açısından elverişli olduğundan emin olmalıdır.

18. Kılavuz kaptanlar, kendisine kılavuzluk yapmak üzere verilmiş yetkinin öncelikle kamunun menfaatini koruması amacıyla idare tarafından verildiğini bilir.

19. Kılavuz kaptanlar kendisine verilmiş olan yetkiyi, kendisine ticari kazanç sağlayacak şekilde kullanmaz. Ayrıca bu yetkiyi üçüncü tarafların ticari menfaatine konu olabilecek işlemlerde kullanılmasına müsaade etmez.

20. Kılavuz kaptanlar, gerek vardiya (görev) gerekse vardiya (görev) dışı zamanlarında görevlisi olduğu kurumunu temsil etme sorumluluğu içerisinde davranır ve belirlenmiş olan davranış tarzı prensibi kurallarına uymayı taahhüt eder.